Plan De Brink
Klik hier om de 3D animatie te bekijken

Mythen

Welbeschouwd: gedachtesprongen

Recent verscheen een biografie over Wilhelmina waarin veel van de beeldvorming rond haar in oorlogstijd tot een mythe wordt verklaard. Opgeklopte romantiek zonder historische grond. Daar zijn meer voorbeelden van te geven. Afgelopen februari hield iemand voor onze Oudheidkundige Kring een lezing over het Rode Kruis dat 150 jaar bestond. Daarbij kwam natuurlijk ook de stichter ter sprake, Henri Dunant.Ook deze inleider verkondigde het verhaal dat Dunant toevállig voor zaken in Italië verzeild raakte en zo op het slagveld van Solferino terecht kwam. In werkelijkheid was hij daar helemaal niet voor zaken en zeker niet toevallig. Dunant was een religieus fanaat die op grond van Bijbelse profetieën tot de overtuiging was gekomen dat het Heilige Roomse Rijk met spoed hersticht moest worden en dat de kroon daarvan toebehoorde aan de Napoleons. De toen heersende telg was Napoleon III en aan hem wilde Dunant een brochure hierover persoonlijk overhandigen. Echter deze uitverkorene bleek op veldtocht en dáárom bezocht Dunant hem op dat Noord Italiaanse slagveld in Lombardije. Kennelijk past het niet om een Nobelprijswinnaar tegelijk godsdienstig geschift te noemen.

Neem het romantisch gekoesterde beeld van het zo vreedzame boeddhisme. Kijk wat er nu plaatsvindt tegen de Rohinga in Birma en moslims in Sri Lanka. Beide groepen doelwit van heftig geweld door de boeddhistische meerderheid, opgepookt door extremistische monniken. En het is niet alleen van nu. De geschiedenis van het boeddhisme is net zo getekend door oorlog, onderdrukking en geweld als het christendom en de islam.

Rond grote evenementen in ons dorp wordt in toespraken vaak de loftrompet gestoken over de bijzondere saamhorigheid, eenheid en verbondenheid van de bewoners. Natuurlijk is die er soms ook wel, maar soms ook niet. Dan is het een pure mythe. Ik woon sinds 1972 in Bathmen en kan me zó meerdere conflicten herinneren die boven die van individuele personen uitgingen. Begin jaren ’80 van de vorige eeuw vond twee keer een hoger beroep plaats bij de Raad van State, aangespannen door groepen Bathmense burgers met tegengestelde belangen. Kijk wat er gebeurde toen huisarts Itjeshorst met zijn praktijk stopte en de overname moest geregeld. Kijk naar de heftige beroering waarmee de vervulling van de vacature voor dorpspredikant Co Beerthuis gepaard ging. Er zijn mensen die nóg vol wrok daarover rondlopen. Een insider vertelde me dat er nog steeds vetes leven tussen agrarische families vanwege de uitkomsten van de laatste grote ruilverkaveling. Denk aan de heftige emoties en discussies, nu ruim dertien jaar geleden, rond onze gemeentelijke herindeling. En nog recenter, alle commotie rond de realisering van ons eigen Centrumplan. Tegen de achtergrond van zo’n reeks valt toch evengoed te zeggen dat die geroemde eensgezindheid gewoon een mythe is, opgeklopte romantiek?

Het kan ook onschuldiger. Ik las in de Bathmense Krant een gedicht over Bathmen met de regels ‘En àj’ umme het darp loopt te kuieren/ De Bèake zeej’ mennige keer/Den kronkelt zo lieflijk deur ’t land hen’. Dat gaat dus over die rechte sloot die de Schipbeek heet! Over mythen gesproken.

 

Piet van der Klis.