Woensdag 11 april zingen met Hart & Smart tijdens de seniorenmiddag

Wat is een smartlap of een levenslied?

BATHMEN – Het woord smartlap vindt zijn oorsprong in de Middeleeuwen. Toen brachten minstrelen droevig nieuws met behulp van liederen. Ze hielden daarbij stoffen lap omhoog, waarop het verhaal in stripvorm stond, zodat het publiek het goed kon volgen.De smartlap, die door Van Dale als synoniem van het levenslied wordt genoemd, wordt omschreven als: ,,Sentimenteel lied, (ongunstig) levenslied met vals sentiment.” Tegenwoordig is een smartlap een lied waarin het herkenbare leed uit het dagelijks leven centraal staat. De smartlap gaat voornamelijk over het verdriet van een ander. De muziek moet ‘meedeinbaar’ zijn.

Wat is een levenslied? Voor de één is dat een lied van Willeke Alberti, voor de ander een tekst van Acda en de Munnik. Bij een optreden van André Hazes stond de hele zaal mee te brullen, terwijl de liedjes van Jules de Corte in alle rust beluisterd moeten worden.

Van Dale geeft in het Groot Woordenboek der Nederlandse Taal de volgende omschrijving van levenslied: ,,Lied waarin gewoon-menselijke dingen (met accent op het droevige, sentimentele of melodramatische) worden bezongen en al of niet een bepaalde levens- of maatschappijbeschouwing tot uitdrukking komt.”

Het levenslied schetst in schrille tinten een treurig lot. Impliciet komt het daartegen in het geweer, maar nooit met zoveel woorden, aldus recensent Henk van Gelder in zijn beschouwing over het levenslied.

Volgens tekstschrijver Peter Blanker, die jarenlang cursussen heeft gegeven over het levenslied, gaan deze liederen ,,over de grote thema’s die iedereen bezighouden, zonder rekening te houden met de rang of stand van een persoon”. De opbouw is veelal eenvoudig: drie coupletten, drie refreinen en de tekst heeft bijna altijd een moraal. Het grote verschil tussen levenslied en smartlap is volgens Blanker dat de laatste meestal in de derde persoon wordt geschreven, gaat over het leed van een ánder, terwijl het levenslied meestal over (het leven van) de zanger zelf gaat.

‘Met Hart en Smart’ brengt ook liederen met een vrolijk karakter en zeemansliederen. Vandaar zoals eerder genoemd, levensliederen in de ruimste zin van het woord.

Woensdagmiddag 11 april 14.00 uur in Cultuurhuus Braakhekke. Entree: 1 strip.