Wie schrijft, die blijft

Welbeschouwd: gedachtesprongen

Vandaag, 2 december, is het onverwacht toch nog een race tegen de klok. Haal ik tijd de deadline? Ik had nota bene al een concept klaar: ‘Yes: #MeToo in Bathmen’. Hoefde alleen nog maar terug te snoeien tot het maximum van vijfhonderd woorden. Waarom dan toch opeens de knop om? Wel, vanwege het naderende sinterklaasfeest en het daarmee steeds heftiger wordende ‘pietendebat’, zeg maar ‘oorlog’. Moet ik nou echt daarin ook nog eens mijn deuntje meezingen? Ik waag het er op.Wat me over de streep trekt, is het beroep dat veel mensen doen op ‘traditie’: “Het is toch traditie, wat krijgen we nou!” En echt niet alleen maar nare mensen, of niet al te snuggeren, of niet geheel toerekeningsvatbare, autistiform denkende medeburgers. Was het maar waar! Nee, het gaat vaak om mensen die ik gewoon aardig vind, waar ik waardering voor heb. En toch, ook bij hen, juist bij hen ‘pik’ ik dat argument niet. Het roept verzet bij me op en ik kán het niet laten om dat te laten merken. Waarom toch.

Ik vind dat zo’n beroep op traditie in de grond niet deugt. Ik denk iedereen die tot tien kan tellen ook binnen tien minuten ervan te kunnen overtuigen: het is geen ‘hittebestendig’ argument in een open debat. Kijk maar een beetje terug in onze eigen geschiedenis en je móét wel tot nuanceringen komen! We weten toch hoe we nog maar kort geleden over joden dachten? En dat we mede daaraan onze ‘struikelstenen’ hebben te danken? Een collega kwam destijds als principieel dienstweigeraar in het beruchte strafkamp Veenhuizen terecht. Hij brak openlijk met de toen heersende vaderlandse traditie. Ik heb homo’s tot mijn schande pas leren waarderen als gewone mensen toen ik er gedwongen mee moest samenwerken. Mijn vrouw die gelukkig was met haar werk, moest met ontslag omdat ze zwanger was. Dat was traditie, vastgelegd in overheidsreglementen. Ik weet van plekken in ons eigen Europa, waar psychiatrische patiënten en verfomfaaide lichamelijk gehandicapten letterlijk in beerputten verkommerden; in hun eigen drek, vechtend om elk korstje brood of mok drinken dat ze te pakken konden krijgen. Hoe dat kon? Omdat de ‘traditie’ het personeel leerde dat die patiënten beesten waren, zonder echt gevoel! Let wel, vaak verder aardige, zorgzame mensen met wie je buiten zo’n gekkenhuis zo maar bevriend kon zijn. Rond 1982 liet ik me officieel uitschrijven als lid van onze, toen Hervormde, Kerk van Bathmen. Over die stap heb ik lang gedaan. Zó lang dat ik zonder ruzie of wrok afscheid kon nemen. Zo verliet ik een gemeenschap waar ik van hield en waaraan ik nog wel eens met heimwee kan terugdenken. Waarom dan tóch die stap? Omdat de toen overheersende geloofs’traditie’ mij voor een bepaalde groep tot ‘ketter’ maakte.

Ja, ik ben een lastig mens, ook voor mezelf. Ik mis ruimte voor echt debat, waarbij je meer dan één, hooguit twee vragen mag stellen, waar Bathmen sterk in is.

Daarom schrijf ik maar weer. Doe ik tóch een beetje mee!

Van der Klis, Piet (de enige echte)