Alie van de Pothaar telt af:

nog ruim een week en dan komt Derk met de Beer

BATHMEN – Volksverhalen werden vroeger in de mirre winter gefluisterd, in het ’twee duuster’ gingen de vensters dicht en mensen sloten zich af van de buiten wereld. De hele familie zat bij de petroleum lamp en rond het vuur. Van voren warm en van achteren koud, ze keerden zich steeds om. Het bekende gezegde: krijg het heen en weer.

De wind bulderde om het huis en kwam in de schoorsteen pijp, de vlammetjes in de kachel lagen plat op het hout, net een ‘hellige katte’ met de oren horizontaal. Sneeuw werd opgejaagd tot grote hoogte, je moest elkaar door de schoorsteen goeden dag zeggen. Deuren klepperden en gebinten kraakten. Als de petroleum bijna op was, gaf de lamp een vaag schijnsel en kwamen er dansende schimmen op de witte kalk muur.

Hoe ik dat weet? Ik heb zelf in een oude boerderij gewoond. Mijn vader vertelde dat de ‘bollebak’ in de kolk zat, dat was een drinkplek voor vee, daar zat een draaikolk in, en volgens overleveringen greep een onzichtbaar iets van uit het donkere water je bij de benen als je er te dicht langs liep.

Mijn opa deed er nog een schepje boven op door te zeggen dat de buurman naar binnen kwam van uit de schoorsteen. Kijk! Kijk! zie zijn klompen al en ik maar loeren onder het schoorsteenkleedje, zag alleen de geblakerde stenen.

Maar als de grove den was versierd en in de keuken de geur van pannenkoeken hing, vertelde mijn vader het kerstverhaal. Voor het nieuwe jaar ruimde hij buiten alles op, er mocht niets buiten blijven staan….., want Derk met de Beer kwam er aan, ik luisterde met twee oren.

Een uitgebroken groot varken zou vroeger een enorme ravage hebben aangericht en de boel tot gort gestampt en er een ‘heupke’ opgelegd, aldus mijn moeder.

Nu kunt u wel begrijpen waarom ik dit aan u schrijf, ruim de troep op houd het rondom u huis netjes. Want op Oudejaarsdag komt Derk met de beer altijd naar Bathmen. Kijk uit!

Alie.