Column het Zwarte Schoap
De dokter maakt zien verhaal of
Dokter van Walsum kump ter al rap achter det het Battems mangs anders is as dat het liekt. De uutdrukking, ie kunt best geliek hebben, blik later meer vertaald te moeten worden as, ie hebt mooi lullen. Ook het anzeggen bie oaverlieden breg bie de dokter verbazing.
De dokter kan mie nog meer vertellen
Maar noe eaven neet. Natuurlijk neet, Loo feest, eindelijk weer, noa twei joar ontbering. Het is vriedagoavond direct al genieten. De joarlijkse revue. Ne bomvolle tente. De leu bint met stomheid esloane. In al die joaren Loo, nog nooit zunne mooie veurstelling gezeene. Alles in de stijl van het weelde Westen. Onbegriepelijk, dat er dan leu bint diet wilt emigreren. Ja, veur sommigen is geld belangrieker dan geluk.
De dokter vertelt veerder
De Battemse karmse is in de vieftiger joaren ook de hoogmis van het joar. Het is ne stippe op de horizon. In Loo en Battum bint de scholen dichte. Het hele darp steet vol met kroamen. Het begint met de veekeuring bie Broakhekke. De borreltjes goat er gestaag in. Disse wekke is het Loo-feest. Wel op een wat kleinere schaal as in Battum, maar de gebruuken bint noagenog geliek. De hele buurtschap dut er an met. Doar kwam onzen olden dokter ook rap achter. Het noaberschap hef iedereene hoog in het vaandel, maar oaverdag is de andacht eaven niet bie de vierpoters, maar bie de éénpoters. Zo moest de olde dokter ’s oavonds ne koe verlossen deur middel van de keizersnede. De boer en de buurman zolden hem helpen. De vrouwe was spoorloos en de beide helpers waren neet meer nuchter. Zie lagen te snörken in het heui. Gelukkig was de vèèrze wal nuchter en werkten good met. Zo of en toe had de dokter wal hulpe neudig. Dan schudden hij de helpers wakker. Zie kwammen in de beene en dan klunk het in koor “Dokter ie weet het, wie stoat altied veur oe kloar. Ie hooft maar te kikken en wie bint er.” Noa ofloop van de bevalling leut hij ze sloapende achter, in het heui. Onderweg noar huus kwam hij nog ne karmsenganger achterop. De jonge boer zat wat wankel op de fietse en joawal heur, op ne kruussing lag hij der in één keer onder. Met piene en meuite kwam e in de beene. Meteen toen hij de dokter zag, sprök hij verontschuldigend, “Dokter ie denkt natuurlijk dat ik dronken bin, maar det is neet zo. Ik wol links of en stökke de rechter hand uut en det geet neet good, begriep ie det?” As noaberplicht hef de dokter hem weer op de fietse geholpen en gelukkig kwam hij gezond en wel in huus. Zo arg zal het noe wal neet meer weazen, alhoewel, ie weet nooit, noa al die joaren det het feest niet deur kon goan. Hoe het ook is, allemoal een geweldig Loofeest en mocht het neudig weazen, helpt mekaar op de fietse.(Wordt vervolgd)
De olde dokter
Van 1953 tut 1968 was Van Walsum veedokter in ons Battem. Uut ziene mond tekende ik het volgende op. Geboren in 1926, ondergedoken in Dalfsen, kwam hij met de boerenbevolking in anraking. Noa de oorlog gung hij studeren veur veedokter en kump uuteindelijk in Battum terechte. Hij werd er gastvrie ontvangen.
Eaven noar de buren
Dit keer neet in westelijke richting, maar richting het Oosten. Woarumme, zul ie oe ofvroagen. Op zundag hooft wie neet, want wie hebt zelf de winkels hier los. Nee, det is ook niet de bedoeling. Ankommenden zoaterdagmiddag is doar ne groten zommer-carnavals optocht. Vanof vier uur trekt, met feestelijke muziek en lawaai, ne kluurige stoet deur de stroaten van Holten.
Weer een huus met een verhaal
Us Wente, het stund zo maar te koop. Niet dat ie doar altied op let, maar an disse naam bint mooie herinneringen bewaard gebleven.
Eaven met Rakker noar de bakker
In gedachten zit ie in de mooie nieje wachtkamer. Gelukkig is de sfeer van het geheel geble-ven. Nieje gebouwen achter olde gevels. Gedeuldig wacht ie met oen hundje tutdet ie an de beurte bint. De herinneringen komt vanzelf boaven drieven. Ie zeet Jootje achter de hooge teunbanke bie de bakpanne. Onwillekuurig loop ie vedan noar de wonkamer, wachtend op de karbonade met patat. ’N old’n Hendrik kump nog eaven bieproaten. Hij zut er uut as ne schneepoppe en ruk noar vars gebakken brood. Het mel stuf hem deur de heure as e der met ziene groote bakkershande deurhen geet. Jan kik met één ooge um de deure. Hij heult de boel scharp in de gaten. As ie rotzooi maakt, bin ie an de buurte. Wie ligt plat as e weer ne schuunen bak verteld hef. De gedachten vleegt alle kanten op. Wim, de man van Jootje bakt oliebollen. Hij glimt nog harder as ziene bollen, boaven die heete öllie. Mooder Diene trapt op nen onmeunige groote bakfietse deur het buutengebied. Völs te zwoar wark. In het mulle zand kump ze te vallen en de stoetens vleegt deur de loch. Fietse tegen de boom, stoete der in en vedan maar weer. Vaste prik, eaven noa het dansen een patatje bie Hendrik van de Bakker. Alles kon der, zelfs de rollade van Jootje en Wim hebt wie der ooit noar binnen gewarkt. Generaties lang bint de jongeleu van doaruut opgehaald of noar huus gebracht. De leste joaren was ie der vaake met de kleintjes veur een ijsje. Heinig an werd het stiller en stiller. Noe is ter ne nieje bestemming. Ne dokterspraktijk veur kleindieren. Rakker is an de buurte. Hé heur ie doar noe die bezundere winkelbelle en kump Gerritje doar an, um oe veerder te helpen? Ie raakt er van in de warre. Zo geniet ie van de nieje bestemming in dit olde bakkerspand. Kompelementen an de leu diet hier de dienstverlening deur zet. Een mooi stukje Battem met ne rieke geschiedenis is beholden gebleven.
Vriejheid
Het lik allemoal dood normaal, maar de leste dagen begin ie te twiefelen. Bint wie net of van al die beparkingen en de mondkapjes of, kump de Russische Beer um de hook hen kieken. Hoe is het meugelijk, de rillingen loopt oe oaver de rugge. Gebouwen wordt kapot geschötten en de slachtoffers ligt in de stroate. Berichten vleegt oaver en weer.
Leaven met de dag
Ja het is makkelijk gezegd, maar det valt mangs onmeunig tegen. Zo wordt ie wakker. Gelukkig, de allerzwoarste moatregelen bint van de baane.
’t zwarte schoap
Water, water, water
Vol verwachting trek ie de gerdienen lös. Van schrik sloat ie ze weer dichte. Gries weer, de reagendruppels gliedt eindeloos langs de roete. Maar ja, ie hoolt de dag neet tegen. De Olympische spelen bint begunnen en veurdet ie der arg in hebt, klinkt het eerste Wilhelmus deur de kamer.
