De ‘wederopstanding’ van de Buurtbus

Door Bertus Wernsen

Sinds half maart 2020 is de buurtbus uit het straatbeeld verdwenen en is de rest van het jaar niet meer gezien. In januari 2021 komt hij terug. Waarom moest dat allemaal zo lang duren? Hoe hebben de reizigers zich al die tijd gered? Komen de reizigers en de chauffeurs terug? Lijn 590 van Nieuw Heeten via Okkenbroek en Lettele naar Deventer v.v. denkt het met een paar nieuwe chauffeurs erbij te gaan redden.

Corona beperkingen en maatregelen

De uitval van de buurtbus had uiteraard te maken met corona. De grote bussen rijden echter vanaf 1 juni 2020 al weer volgens de normale dienstregeling. In buurtbussen is het, door de veel kleinere afmetingen, niet te doen om 1,5 meter afstand te houden van de chauffeur. Daarnaast zijn de bussen minder goed geventileerd dan de grote bussen. Om deze redenen heeft TNO onderzocht wat er met de buurtbussen moet gebeuren, voordat ze verantwoord de weg op kunnen.

De maatregelen die getroffen moeten worden zijn de volgende:

• Het aanbrengen van een kuchscherm achter de chauffeur als scheiding met het passagiersgedeelte
• Een ventilator plaatsen in het passagiersgedeelte
• Luchtfilters plaatsen
• De stoel achter de chauffeur verplaatsen.

Dat moet in alle buurtbussen gebeuren en de levering van de materialen duurde langer dan verwacht. In de laatste weken van het jaar moeten alle werkzaamheden plaatsvinden. Per busje kost dat ongeveer een halve dag. Toch zet Keolis in op 4 januari 2021 om de buurtbussen weer op de weg te hebben.

Nieuwe concessie

Naast deze maatregelen gaat per 13 december voor Keolis ook de nieuwe tweejarige (nood) concessie in. De bussen in de provincie Flevoland, Gelderland en Overijssel rijden vanaf 13 december onder de werknaam RRReis. Die nieuwe werknaam gaat gepaard met een nieuwe uitstraling. De buurtbussen moeten dus ook nog hiervoor worden aangepast. Het is de bedoeling dat op 4 januari 2021 de buurtbus met een nieuwe RRReis uitstraling weer rijdt.

De reizigers

Ik sprak met een drietal reizigers die allen tot half maart vaste gebruikers waren van buurtbuslijn 590. Wat betekende de buurtbus voor hen? Hoe hebben ze het vervoer dit jaar opgelost en gaan ze de buurtbus weer gebruiken vanaf januari?

Anke Haverslag (57) uit Okkenbroek, full time communicatieadviseur. Tot 2013 ging Anke met de auto naar haar werk in Zutphen. In 2013, bij een reorganisatie werd dat Arnhem (centrum). Vanaf dat moment ontdekte Anke de buurtbus. Dat beviel prima. Op enig moment schafte Anke een elektrische fiets aan, waarmee ze ’s zomers vaak naar Deventer station fietste en bij slechter weer en ’s winters gewoon de buurtbus bleef gebruiken. Tegenwoordig werkt Anke in Utrecht, maar sinds de coronaperikelen vooral thuis. De dagen dat ze wel naar Utrecht moet, is het fietsen geblazen, of zich met de auto laten brengen naar het station in Deventer. Op dit moment weet Anke al dat ze zeker tot januari en misschien wel tot februari voornamelijk thuis moet werken. In eerste instantie zal Anke dus niet veel van de bus gebruik maken, maar als alles weer genormaliseerd is zal ze zeker weer de buurtbus nemen. ‘We hebben er zelfs een auto voor weggedaan.’

Noa Mulder (18) uit Okkenbroek, sinds twee jaar student op Deltion College te Zwolle. Vanaf dat moment is Noa de buurtbus gaan gebruiken. ‘Fietsen naar Deventer zag ik niet zitten en naar Holten ook niet. Dat had ik daarvoor al vier jaar gedaan.’ Met haar zus gebruikte ze de buurtbus ook om naar de stad te gaan. ‘Dat beviel erg goed, vlak voor je huis instappen. Maar toen stopte hij er ineens mee in maart. Dat was niet leuk. We mochten toen ook niet meer naar school. Pas na de zomer kwam ik weer voor het eerst op school. In eerste instantie heb ik er dus niet zo’n last van gehad dat hij niet reed. Maar toen de school weer begon was het wel lastig. Telkens hoop je dat de bus weer gaat rijden. Ik ga nu op de fiets naar Bathmen of ik slaap bij mijn vriend in Holten en dan reis ik via station Holten. Ik zit dus vaak om kwart over zes al op de fiets als ik via Bathmen reis en dat vind ik toch wel erg vroeg. Het is dan ook nog hartstikke donker, dus heel fijn fiets je dan niet. Mijn ouders werken allebei, dus die kunnen me meestal niet wegbrengen naar de bushalte. Als ik een berichtje krijg dat de buurtbus weer rijdt, ben ik de eerste die erin zit. Ik denk dat heel veel jeugd uit Nieuw-Heeten en Lettele ook wel weer met de buurtbus zal gaan reizen als het weer kan.’

Mariet Kleinherenbrink (72) uit Nieuw-Heeten. Mariet is een passagier die niet in de buurt woont van een bushalte, maar altijd in- en uitstapt voor haar woning. Mariet: ‘Ik maak al heel lang gebruik van de buurtbus. Dat begon al ongeveer veertig jaar geleden. We gingen toen niet op vakantie, maar dan gingen we met de buurtbus even vanuit Nieuw-Heeten naar de winkel van Visser in Okkenbroek, even wat speelgoed halen en dan weer terug. Ik woon afgelegen, net buiten Nieuw-Heeten (‘hutje op de hei’). Daar spreek je weinig mensen. Dan wil je op zaterdag graag even naar Deventer. Dus een jaar of elf geleden ben ik begonnen om ’s zaterdags met de buurtbus naar Deventer te gaan. Ik was van huis uit al gewend om met de bus te reizen. Maar toen kwam corona en viel ik in een gat. ‘Wat gaan we nu doen’? ‘Het andere OV viel ook stil. We gingen vaak met vier vriendinnen op stap, naar Deventer of verder. Dat viel uit elkaar, omdat ieder zijn eigen dingen ging doen. Uiteindelijk is het gezamenlijke uitje zaterdags naar Deventer toch weer opgepakt, maar nu met de auto. Ik vind het nodig dat de buurtbus blijft rijden, zeker voor de oudere mensen in het dorp.’

Allen zijn het erover eens dat de buurtbus echt in een behoefte voorziet in de dorpen waar hij rijdt. Ouderen (jongeren natuurlijk ook) kunnen nu zelfstandig met de buurtbus naar het ziekenhuis. Daar hoeven ze geen parkeergarage meer in. In het centrum van Deventer bespaar je flink op de parkeerkosten. Anke: ‘in de buurtbus kan ik als ik naar mijn werk ga alvast mijn mail checken, dat bespaart weer tijd op het werk.’ De buurtbus biedt het voordeel dat je nog eens wat hoort uit de dorpen en je leert mensen uit de buurt kennen. Het is gewoon een heel sociaal gebeuren. Regelmatig maken ook wandelaars die het Marskramerpad lopen gebruik van de buurtbus. Noa: ‘ik had nooit gedacht dat ik de buurtbus zou gaan missen. Nu de bus niet meer rijdt missen ze niet alleen de bus, maar ook de chauffeurs, die ze veel spraken. Al pratend blijkt dat de passagiers goed in de gaten hebben wat de rijstijl van elke chauffeur is en wat voor muzikale voorkeur de chauffeurs hebben.

De chauffeurs

De meeste chauffeurs staan al maanden te popelen om weer te gaan rijden. Maar een aantal chauffeurs heeft besloten om te stoppen. Alle chauffeurs zijn vrijwilliger en velen zijn al wat ouder en daarom extra voorzichtig als het gaat om corona. Sommigen willen dan ook liever nog even wachten voordat ze weer gaan rijden. De ritten kunnen allemaal ingevuld worden. Als het krap wordt, zal eventueel de extra bus in de spits vervallen. Op dit moment zijn nieuwe chauffeurs zeer gewenst. Heb je voldoende vrije tijd, of heb je misschien vanwege corona opeens geen werk meer, overweeg dan eens of je voor 1 of 2 dagdelen per week op de buurtbus wilt rijden. Een groot rijbewijs is niet nodig. Je rijdt in een Mercedes Sprinter met maximaal 8 passagiers. Je kunt rekenen op de waardering van de passagiers. Je rijdt op een mooie route en hebt onderweg vaak leuke gesprekken. Daarnaast kom je in een team van ongeveer 35 chauffeurs waarmee je twee keer per jaar een uitje hebt. Meer informatie en aanmelden kan bij de voorzitter van de buurtbusvereniging Tonnie Leemereise, t.leemereise@lijbrandt.nl, tel 0572-321398

Foto: Mariet, Anke en Noa op de plek waar ze normaal gesproken op de bus wachten.